Chợ xã tôi ở, có lẽ mặt hàng đông đảo người bán nhất là vé số. Buổi sáng, chỉ cần ngồi quán cà phê, dằn túi tờ 200 nghìn, mỗi người bán mời mà bạn mua một vé, có lẽ chưa đến 45 phút là hết sạch tiền.
Nói như vậy để biết dân chỗ tôi chơi vé số nhiều, nên không có gì lạ khi tỷ lệ trúng cũng cao. Bẵng đi một thời gian là nghe có người trúng giải an ủi, độc đắc.
Trong số này, cả xóm tôi đều nuối tiếc cho một gia đình nghèo hoàn nghèo sau khi trúng hai tờ độc đắc 3,6 tỷ đồng (đã trừ thuế). Gia đình này không ruộng đất sản xuất, người chồng làm bốc vác, người vợ bán cá ở chợ, còn đứa con trai lớn nghỉ học sớm theo cha đi làm đã lấy vợ, đứa con nhỏ thì lêu lỏng. Vác một tấn lúa được tiền công 70 nghìn, vác đủ tiền là đi nhậu.
Cũng có một gia đình khó khăn, nhưng họ chỉ trúng an ủi, được 300 triệu đồng. Ai cũng mừng cho họ, ơn trên chiếu cố, cơ hội đổi đời có lẽ không đến lần thứ hai.
Vậy mà, nhà trúng số độc đắc, sau khi ra đại lý đổi tiền, mở tiệc ăn mừng suốt mấy ngày liền. Ai cũng bảo, ăn mừng như vậy là được rồi, còn lo làm ăn, nhất là mua một ít đất, sửa lại cái nhà đang ở cho tươm tất hơn.
Rồi sau đó, cả xóm tôi ngả ngửa khi thấy trong căn nhà lá đơn sơ dựng 3 chiếc xe Sh, mỗi chiếc cả trăm triệu bóng loáng. Ba cha con mỗi người một chiếc, chỉ có người vợ không biết đi xe máy là không mua mà thôi. Mấy ông già xóm tôi nhìn thấy cảnh đó thì chướng, tính qua nhà dạy bảo về thói tiêu hoang như vậy, nhưng ai cũng ngăn vì tiền họ, họ muốn mua gì thì kệ.
Rồi đâu chỉ xe máy, dàn âm thanh karaoke cũng tậu mới, tổ chức ăn nhậu suốt ngày. Và tất nhiên là, họ không đi làm nữa.
Còn nhà trúng an ủi, tiền ít hơn, nhưng họ không tổ chức ăn mừng mà tìm mua ngay một mảnh đất rẻ. Chúng tôi không được ăn uống nhưng thấy họ làm đúng, và vui lây.
Bây giờ, sau vài năm, căn nhà càng lụp xụp hơn, xe thì chỉ còn một chiếc, tiền trúng số gần vơi đi hết thì họ mới hoảng hốt, dò hỏi xem còn mảnh đất nào rẻ rẻ để mua. Nhưng bây giờ đất thì lên giá, tiền thì đã vơi, làm sao mua được?
Lời nguyền trúng số không mới. Một nghiên cứu ở nước ngoài cho thấy một phần ba số người trúng độc đắc có xu hướng phá sản trong vòng 3-5 năm sau khi thắng giải. Còn số liệu từ một nghiên cứu khác cho biết, khoảng 70% những người đột nhiên trúng số sẽ mất sạch số tiền đó, phá sản trong vòng 7 năm.
Nếu 3,6 tỷ của bản thân làm ra, dành dụm được, có lẽ không ai dám chi xài như thế cả. Nhưng tiền từ trên trời rơi xuống thì cứ tiêu theo kiểu "một phút huy hoàng rồi chợt tắt", sướng trước đã, nghèo thì lâu, giàu mấy hồi?
Hữu Thái